Czym są smart kontrakty i jak działają?

Wiesz zapewne, jak wiele biurokracji powstaje na każdym etapie prowadzenia biznesu, czy finansów. A gdyby tak w pełni zautomatyzować nudne i skomplikowane procesy? Pomóc w tym mogą smart kontrakty.

W praktyce smart kontrakty to samorealizujące się programy, które rewolucjonizują sposób obsługi umów biznesowych. Umożliwiają bezproblemowe i zaufane transakcje między stronami, bez potrzeby pośredników lub organów centralnych. Jak działają? Jakie są ich zalety i wady? O tym wszystkim przeczytasz poniżej!

Czym jest smart kontrakt? 

W przeciwieństwie do tradycyjnych umów obwarowanych językiem prawnym, smart kontrakty są zasilane kodem, który automatycznie wykonuje akcje w oparciu o predefiniowane warunki. Przynosi to wiele korzyści, w tym zwiększoną wydajność biznesową i niezawodność. Jeśli interesuje Cię temat smart kontraktów w biznesie, sprawdź rozwiązania Cashify dla biznesu i skontaktuj się z nami!

Chociaż w Polsce nie są one jeszcze aż tak popularne, to na arenie międzynarodowej smart kontrakty znajdują zastosowania w różnych dziedzinach, od handlu nieruchomościami i akcjami po pożyczki i opiekę zdrowotną. Eliminując procesy wykonywane fizycznie przez ludzi, smart kontrakty usprawniają operacje, obniżają koszty i zapewniają większą dokładność. Mają na celu zapewnienie wydajności, niezmienności i integralności, z którymi tradycyjne umowy po prostu nie mogą się równać. Skąd się wzięło to rozwiązanie? 

Jak powstały smart kontrakty? 

W 1994 roku Nick Szabo, amerykański informatyk, zaproponował pierwszą koncepcję smart kontraktów. Szabo zdefiniował je jako skomputeryzowane protokoły transakcji, które realizują warunki umowy. Jego wizją było rozszerzenie funkcjonalności transakcji elektronicznych na sferę cyfrową. Przełomowa praca Szabo położyła podwaliny pod rozwój dla smart kontraktów, które znamy dzisiaj. Przewidział realizację kontraktów na aktywa syntetyczne, zakładając wzrost obrotu instrumentami pochodnymi prowadzonego za pośrednictwem sieci komputerowych. Pomysły Szabo stały się rzeczywistością, podkreślając jego głębokie zrozumienie potencjału skomputeryzowanych protokołów transakcyjnych. Dzięki temu branże takie jak handel instrumentami pochodnymi, transakcje, zarządzanie łańcuchem dostaw, rozwiązanie potencjalnych sporów prawnych, rynek nieruchomości, pożyczki i wiele innych zostały znacznie usprawnione.

Skoro wiesz już czym są smart kontrakty i jak działają, to pewnie zastanawiasz się jakie mają zalety i wady?

Smart kontrakty, a technologia blockchain 

Technologia blockchain jest fundamentalnym elementem smart kontraktów, stanowiąc ich kręgosłup i zapewniając unikalne cechy, które odróżniają je od tradycyjnych umów. Blockchain to zdecentralizowana baza danych, która rejestruje transakcje w sposób niezmienny i transparentny (więcej o tym przeczytasz -> tutaj). Każda transakcja dodana do blockchaina jest trwale zapisana i dostępna do weryfikacji przez wszystkich uczestników sieci.

Smart kontrakty, które są samodzielnie wykonującymi się umowami zapisanymi w kodzie, wykorzystują tę technologię do automatyzacji procesów i zapewnienia bezpieczeństwa. Dzięki blockchainowi, smart kontrakty działają w środowisku, które jest odporniejsze na oszustwa i mniej podatne na błędy ludzkie, niż tradycyjne systemy.

Główną zaletą smart kontraktów jest ich zdolność do automatycznego wykonania warunków umowy, gdy spełnione są określone kryteria. Na przykład, gdy dwie strony zawierają umowę na zakup nieruchomości za pośrednictwem smart kontraktu, transfer tytułu własności i płatności może odbyć się automatycznie, gdy obie strony spełnią swoje zobowiązania. To zmniejsza potrzebę pośredników, jak prawnicy czy notariusze, co może obniżać koszty i przyspieszać procesy.

Dodatkowo, blockchain zapewnia przejrzystość i śledzenie każdej transakcji. Oznacza to, że wszelkie działania podejmowane przez smart kontrakt są rejestrowane i mogą być sprawdzone przez każdego, co zwiększa zaufanie między stronami.

W skrócie, technologia blockchain zapewnia smart kontraktom bezpieczne, przejrzyste i niezawodne środowisko, co czyni je rewolucyjnym narzędziem w cyfrowej ekonomii.

Jakie języki programowania są stosowane w smart kontraktach? 

Jeśli interesujesz się smart kontraktami, warto byś poznał języki programowania, które są w nich stosowane. To one służą do tworzenia kodu, który określa, jak dane smart kontrakty będą działać. Najpopularniejsze przykłady to: 

  • Solidity: Jest to najbardziej rozpowszechniony język do tworzenia smart kontraktów na blockchainie Ethereum. Solidity jest językiem wysokiego poziomu, co oznacza, że jest stosunkowo łatwy do zrozumienia dla ludzi. Jest podobny do JavaScript i jest zaprojektowany specjalnie do pisania smart kontraktów.
  • Vyper: To kolejny język używany głównie w ekosystemie Ethereum. Vyper jest podobny do Pythona, co czyni go bardziej przystępnym dla programistów znających ten popularny język. Skupia się na bezpieczeństwie i łatwości audytu kodu.
  • Chaincode: Jest używany w sieciach blockchain, takich jak Hyperledger Fabric. Jest to nieco bardziej zaawansowany język i często wykorzystywany w bardziej złożonych aplikacjach biznesowych.
  • Rust i Go: Są to ogólne języki programowania, które również znajdują zastosowanie w tworzeniu smart kontraktów, szczególnie w niektórych nowszych blockchainach, które cenią wydajność i bezpieczeństwo.

Wybór języka programowania dla smart kontraktu zależy od kilku czynników, w tym od rodzaju blockchainu, na którym ma on działać, oraz od preferencji i doświadczenia programisty. Każdy z tych języków ma swoje zalety i specyficzne cechy, które sprawiają, że nadaje się do różnych rodzajów zastosowań smart kontraktów.

Jakie są zalety smart kontraktów? 

Smart kontrakty oferują wiele korzyści, które mogą zrewolucjonizować tradycyjne procesy związane z umowami. Wśród zalet z pewnością możemy wymienić: 

Efektywność

Smart kontrakty automatyzują realizację wszelkich umów, eliminując potrzebę ręcznej interwencji i skracając całkowity czas potrzebny do sfinalizowania transakcji. Ta wydajność nie tylko oszczędza czas, ale także obniża koszty, co czyni ją atrakcyjną opcją dla firm poszukujących metod do usprawniania wewnętrznych procesów.

Dokładność

Wykorzystując programowalny kod, smart kontrakty zapewniają dokładne wykonanie warunków umowy bez potencjalnych błędów ludzkich. Ten poziom precyzji może znacznie zwiększyć wiarygodność dla stron, a tym samym - zagwarantować ich lepsze zaangażowanie w cały proces. 

Niezmienność

Po wdrożeniu smart kontrakty stają się trwałe i nie można ich modyfikować. Ta funkcja zapewnia integralność i bezpieczeństwo umowy, zapewniając kontrolowany i przejrzysty zapis wszystkich wykonanych działań. Eliminuje to ryzyko sporów wynikających ze sprzecznych interpretacji warunków umowy.

Jakie są wady smart kontraktów? 

Ważne jest, aby wziąć pod uwagę nie tylko zalety ale również potencjalne wady związane z smart kontraktami:

Stałość i niezmienność 

Chociaż niezmienność jest korzyścią, może być również wadą. Po wdrożeniu inteligentnej umowy w blockchianie nie można jej modyfikować ani aktualizować, nawet w celu poprawienia błędów. Ten brak elastyczności może stanowić wyzwanie szczególnie wtedy, gdy wystąpią nieprzewidziane okoliczności lub zmiany warunków umowy.

Czynnik ludzki

Smart kontrakty są tworzone i wdrażane przez programistów, którzy muszą upewnić się, że kod dokładnie odzwierciedla zamierzone warunki umowy. Wszelkie błędy lub luki w programowaniu mogą skutkować niezamierzonymi problemami, które mogą zostać wykorzystane przeciwko stronom umowy. 

Przykład smart kontraktu

Transakcja klient-biznes jest doskonałym przykładem tego, jak smart kontrakty mogą zrewolucjonizować umowy. Rozważmy scenariusz, w którym konsument kupuje produkt od firmy. Dzięki inteligentnej umowie proces ten można zautomatyzować, usprawnić i zabezpieczyć transakcję. Jak to działa w praktyce krok po kroku? 

Krok I - inicjowanie transakcji 

Klient wybiera żądany produkt i inicjuje zakup na stronie internetowej lub platformie firmy. Następnie są rejestrowane szczegóły transakcji, takie jak informacje o produkcie, cena i adres wysyłki.

Krok II - automatyczne rozliczenie 

Następnie płatność klienta, czy to w kryptowalucie, czy w tradycyjnej walucie, jest automatycznie przetwarzana przez smart kontrakt. Umowa weryfikuje środki i odlicza kwotę płatności z konta klienta.

Krok III - wysyłka towaru 

Po potwierdzeniu płatności smart kontrakt uruchamia wysyłkę produktu lub przenosi własność na klienta. Proces ten można powiązać z usługami śledzenia lub kluczami cyfrowymi, aby zapewnić przejrzystość i bezpieczeństwo.

Dzięki wykorzystaniu smart kontraktów transakcje między klientami stają się szybsze, bardziej wydajne i mniej podatne na błędy.

Platformy blockchain dla inteligentnych kontraktów

Jeśli chodzi o rozwój i realizację smart kontraktów, kilka platform stało się liderami w tej dziedzinie. Zapewniają one niezbędną infrastrukturę do tworzenia i wdrażania smart kontraktów dla różnych aplikacji. Przyjrzyjmy się niektórym z nich: 

Ethereum

Ethereum to jedna z najpopularniejszych platform blockchain dla twórców smart kontraktów. Pozwala programistom tworzyć je przy użyciu języka programowania o nazwie Solidity. Bezpieczna infrastruktura Ethereum umożliwia wdrażanie złożonych smart kontraktów, które zasilają zdecentralizowane aplikacje (DApps) w różnych branżach.

Hyperledger

Hyperledger, opracowany przez Linux Foundation, to platforma blockchain typu open source, która obsługuje tworzenie smart kontraktów. Zapewnia wszechstronną i skalowalną strukturę do tworzenia zdecentralizowanych aplikacji klasy korporacyjnej. Hyperledger oferuje różne modułowe komponenty i narzędzia upraszczające opracowywanie i wdrażanie smart kontraktów.

Polkadot

Polkadot to wyjątkowa platforma blockchain znana z możliwości hostowania wielu łańcuchów w swojej sieci. Oferuje interoperacyjny ekosystem, który umożliwia płynną komunikację i interakcję różnych sieci blockchain. Polkadot zapewnia skalowalne i bezpieczne środowisko do wdrażania inteligentnych kontraktów i ułatwia kompatybilność między łańcuchami.

Każda z powyższych platforma ma swoje unikalne cechy i zalety, które powinieneś dostosować do różnych przypadków i wymagań.

FAQ

Co to są smart kontrakty? 

Smart kontrakty to zautomatyzowane umowy lub kontrakty, które wykorzystują kod do wykonywania działań w oparciu o określone warunki. Działają na blockchainie i ułatwiają realizację transakcji, bądź umowy bez potrzeby posiadania centralnego organu. 

Gdzie stosuje się smart kontrakty? 

Smart kontrakty mają różne zastosowania. Najczęściej jednak ułatwiają transakcje między stronami, transakcje na rynku nieruchomości, handel akcjami i towarami, pożyczki, ład korporacyjny, zarządzanie łańcuchem dostaw i rozwiązywanie sporów. Usprawniają procesy, eliminują pośredników oraz zapewniają przejrzystość i bezpieczeństwo w trakcie realizacji umowy. 

Czy smart kontrakty są bezpieczne?

Co do zasady - smart kontrakty są generalnie bezpieczne ze względu na wykorzystanie technologii blockchain, jednak jak każda technologia, mogą być podatne na błędy w kodzie lub ataki zewnętrzne. Dlatego ważne jest dokładne testowanie i audyt smart kontraktów przed ich wdrożeniem.

Czy do tworzenia smart kontraktów potrzebne są specjalne umiejętności?

Tak, do tworzenia smart kontraktów potrzebna jest wiedza z zakresu programowania, zwłaszcza w językach specyficznych dla danej platformy blockchain, takich jak np. Solidity dla Ethereum. Ponadto, zrozumienie podstaw technologii blockchain i jej zasad działania jest również kluczowe.

Lista artykułów

Zobacz inne artykuły

Klikając „Zaakceptuj", wyrażasz zgodę na przechowywanie plików cookie na swoim urządzeniu w celu usprawnienia nawigacji w witrynie, analizy wykorzystania witryny i wsparcia naszych działań marketingowych. Aby uzyskać więcej informacji, zapoznaj się z naszą Polityką prywatności.