Scamerzy sięgają po sprawdzone scenariusze, a jednym z nich jest wykorzystanie pozornie dobrych intencji - chcą edukować, pomagać i z sukcesem wprowadzić swoje ofiary w świat kryptowalutowych inwestycji.
Kryptowaluty stały się jednym z najważniejszych tematów świata finansów w ostatnich latach. Coraz więcej osób decyduje się w nie inwestować, a wraz ze wzrostem zainteresowania, niestety rośnie także liczba oszustów czekających na nieuwagę lub chwilę słabości.
Mimo tego, że technologia blockchain i kryptowaluty zostały przygotowane tak, by zachować niezawodność i stać się jedną z najbezpieczniejszych architektur baz danych na świecie, to mają jedną słabość - człowieka, który poprzez nieuwagę, chciwość i naiwność może stracić wszystko.
Jednym z oszustw kryptowalutowych jest schemat związany z pozornie dobrymi intencjami: chęcią nauki i pomocy przy stawianiu pierwszych kroków w świecie kryptowalut. Oszust przekonuje, że sam zarabia ogromne pieniądze na kryptowalutach i chce po prostu zadbać o innych. Ten typ jest wyjątkowo niebezpieczny i trudny do zidentyfikowania.
Schemat tego oszustwa jest wieloetapowy, skomplikowany i przemyślany, co czyni je niebezpiecznym dla potencjalnych ofiar i osób nieświadomie pośredniczących w tym procederze. Wszystko zaczyna się od nawiązania kontaktu przez oszusta. Dane najczęściej pochodzą z różnych formularzy serwowanych na facebookowym feedzie, dopalonych płatną kampanią promocyjną tak, by maksymalnie zwiększyć ich zasięg i złapać w swoją sieć jak najwięcej potencjalnych ofiar - osób początkujących, które dopiero zaczęły interesować się kryptowalutami albo takich, które są w dołku finansowym i kombinują jak zdobyć trochę dodatkowych pieniędzy.
Osoba, która dzwoni do swojej potencjalnej ofiary najczęściej posługuje się numerem zagranicznym, ale mówi płynnie w języku polskim. To ważny element oszustwa, ponieważ ma wprowadzić ofiarę w błąd, sugerując, że pochodzi spoza granic Polski. Często opowiada o ogromnych pieniądzach, jakich dorobiła się na kryptowalutach i wystawnym życiu, jakie prowadzi, na przykład gdzieś w ciepłych krajach.
Jej intencje są pozornie dobre - chce edukować i pomagać w zakładaniu portfeli i inwestowaniu pierwszych środków. Pokazuje jak działają giełdy, na przykład Binance, jak logować się portfelem, np. Metamask, na co zwrócić uwagę przy inwestycjach. Wspiera podczas procesu rejestrowania najbezpieczniejszego portfela - sprzętowego, np. Ledger. Prezentuje swoje spektakularne wyniki i pobudza u ofiary apetyt na więcej. Nawiązuje się więź, a osoba dzwoniąca zaczyna manipulować swoją ofiarą, przekazując jej szczegółowe instrukcje co do dalszego postępowania. Krótko potem okazuje się, że ofiara staje się marionetką w rękach przestępców.
Poprzez programy, takie jak TeamViewer czy Anydesk, oszust zyskuje zdalny dostęp do komputera ofiary, oczywiście pod przykrywką wcześniej wspomnianych dobrych intencji: chce pomóc założyć portfel kryptowalutowy i nauczyć podstawowych zasad korzystania z niego. W ten sposób niestety dochodzi do kradzieży danych, takich jak hasła, klucze dostępu czy frazy seed. Oszust przejmuje pełną kontrolę nad kontami, portfelami kryptowalut, środkami pieniężnymi czy skrzynkami e-mail, a to daje mu pełną dowolność i swobodę dalszych ruchów.
Oszust stara się przekonać ofiarę do jak najszybszego zakupu i przesłania środków, a wszystko opiera się często o różnego rodzaju nieprawdopodobne historie, dziwne zbiegi okoliczności lub obietnice ogromnego zarobku. To zrozumiałe - im szybciej kupisz i zainwestujesz, tym szybciej “zarobisz”. Do wszystkiego jednak potrzebna jest pomoc omamionej kłamstwami ofiary, która ma pośredniczyć w transakcji i kupić kryptowaluty w najbliższym kantorze kryptowalut.
Jednocześnie scamer kontaktuje się z kantorem kryptowalut, takim jak Cashify. Uprzedza o wizycie członka swojej rodziny, na przykład żony, dziadka czy cioci, która ma zjawić się z portfelem sprzętowym Ledger albo adresem portfela i dokonać transakcji na wysoką kwotę. Osoba dzwoniąca zapewnia, że pojawi się osobiście za tydzień, ponieważ na co dzień nie mieszka w Polsce, ale będzie tu za jakiś czas i dokona kolejnej transakcji na miejscu. Informuje, że bliska osoba, która ma niedługo zjawić się w kantorze, pobrała właśnie gotówkę z banku i musi szybko wymienić fiat na kryptowaluty.
Zazwyczaj gdy ofiara zjawia się w kantorze jest już świetnie przygotowana przez oszusta. Wie co mówić i jak się zachować - wydaje się być pewna co robi. Wszystko jednak się zmienia, gdy dopytujemy o szczegóły i zadajemy pytania spoza “listy” ofiary, na które nie ma przygotowanych odpowiedzi.
Zdarza się, że ofiary kłamią. Mówią, że chcą kupić kryptowaluty dla dzieci lub wnuków, bo słyszały, że są odporne na inflację. Nie chcą przyznać jaki jest prawdziwy cel wizyty, choć -jak się potem okazuje - tak naprawdę same go nie znają. Wstydzą się lub boją. Przychodzą z adresem QR portfela wydrukowanym na kartce lub z nowiutkim portfelem sprzętowym typu Ledger. Niestety krótko po otrzymaniu zakupionych za gotówkę kryptowalut, oszuści przesyłają je na swoje portfele, a ofiara traci je bezpowrotnie. Mają dostęp do wszystkich kont, kluczy, haseł i uwierzytelniań, więc mogą z nimi zrobić co tylko chcą i kiedy chcą.
Schemat oszustwa z wykorzystaniem elementu dobrych intencji, pomocy, edukacji i mentoringu bazuje na kilku kluczowych przesłankach i powodach, które sprawiają, że jest on skuteczny. Przede wszystkim wykorzystuje przyjacielski kontakt i zaufanie w relacjach. To sprawia, że ofiary oszustwa często stają się bardziej skłonne do uwierzenia w autentyczność rozmowy i prezentowanych przykładów inwestycji oszusta. Kolejna sprawa to fakt, że oszust przyjmuje rolę mentora w zawiłym i skomplikowanym świecie kryptowalut. Często ofiary słyszały wcześniej o kryptowalutach i o historiach sukcesu swoich znajomych czy rodziny. Chcą same spróbować, ale nie wiedzą jak zacząć. Po trzecie oszuści wywierają ogromną presję czasu, zarówno na ofierze, jak i pracownikach kantorów. Presja na natychmiastową decyzję i zakup kryptowalut sprawia, że ofiary nie mają czasu na dokładne zastanowienie się nad sytuacją i skonsultowanie jej z innymi osobami. Często z resztą są proszeni o dochowanie tajemnicy, więc nawet nie mówią o całej sytuacji nikomu ze swojego otoczenia, co czyni oszustwo jeszcze bardziej niebezpiecznym i skutecznym. Ostatnia kwestia to dostęp do danych. Posiadanie dostępu do kluczowych informacji i zdalna kontrola nad komputerem ofiary umożliwiają oszustom przejęcie kontroli nad portfelem kryptowalutowym, a w efekcie także nad jej finansami.
Aby uchronić się przed oszustwem tego typu i innymi podobnymi schematami wyłudzeń z kryptowalutami w tle, zawsze warto przestrzegać kilku podstawowych zasad. Zawsze zachowuj ostrożność, gdy otrzymujesz niespodziewany telefon od nieznanej osoby, która prosi o dokonanie transakcji finansowej. Tym bardziej, jeśli czujesz, że wie ona o Tobie więcej, niż powinna. Jeśli masz wątpliwości co do tożsamości rozmówcy, poproś o dane kontaktowe, które samodzielnie zweryfikuj lub nawet poproś bliską osobę, która jest lepiej obeznana z technologiami o wsparcie. Pamiętaj też, że często oszuści manipulują rozmową tak, że nieświadoma ofiara sama podaje wrażliwe dane, na przykład proszą o podanie pewnych kluczowych informacji w celu weryfikacji czy autoryzacji jakiejś fikcyjnej operacji.
Nigdy nie udostępniaj osobistych informacji ani danych dostępowych do swojego portfela kryptowalutowego osobom, którym nie ufasz w 100%. Nie loguj się też na żadne konta, korzystając z publicznych sieci WiFi ani takich, do których dostęp mają przypadkowe osoby, na przykład w hotelu, restauracji czy na uczelni. Używaj tylko silnych haseł, dwuskładnikowej autoryzacji i regularnie aktualizuj oprogramowanie, aby zabezpieczyć swój sprzęt i portfel kryptowalutowy.
Jeśli dotknęła Cię podobna sytuacja, możesz:
Opisane działania mogą zostać uznane za przestępstwa, m.in. oszustwo określone w art. 286 Kodeksu karnego, oszustwo komputerowe określone w art. 287 Kodeksu karnego oraz bezprawne uzyskanie informacji z systemu teleinformatycznego określone w art. 267 §3 Kodeksu karnego.
Aby doszło do wszczęcia postępowania, należy złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie można złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu w najbliższej jednostce Policji lub prokuratury. Przestępstwo bezprawnego uzyskania informacji jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego. Można złożyć taki wniosek razem z zawiadomieniem, pisemnie lub ustnie do protokołu. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego orzeka, obowiązek naprawienia (w całości albo w części) wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Wniosek można złożyć do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Naprawienia szkody lub zadośćuczynienia można dochodzić także w ramach postępowania cywilnego. W tym celu należy wystąpić z powództwem oraz wnieść odpowiedni pozew. Nielegalny dostęp do danych (np. skrzynki e-mail) może także stanowić naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych. Aby wszcząć postępowanie w tym zakresie, można złożyć skargę do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
radca prawny Rafał Lorent, counsel w kancelarii 3DOTS Law
Oszuści w swoich schematach często wykorzystują presję czasu. Staraj się zachować spokój i nie podejmuj pochopnych decyzji. Konsultuj się z bliskimi lub specjalistami, zwłaszcza jeśli masz zamiar transferować duże sumy. Zdobądź odpowiednią wiedzę na temat kryptowalut i bezpieczeństwa online, aby lepiej chronić swoje aktywa. Nie wchodź w inwestycje, których nie rozumiesz i nie inwestuj środków, których utrata znacząco pogorszyłaby Twój status materialny i odbiłaby się na Twoim codziennym życiu.
Możemy polecić zaufaną kancelarię, która może udzielić porad prawnych dla oszukanych, aby mogli sami podjąć kolejne kroki w sprawie, pomocy w sporządzeniu zgłoszenia/ uzupełnieniu takiego zgłoszenia do organów ścigania czy sporządzić pismo procesowe do organów ścigania.
Kancelaria Radcy Prawnego - Piotr Tarkowski - http://kancelariaforex.pl/
.svg)
.webp){kind=logo}
